در آستانه شبانگاه قمری، ماهنشین و ماهنورد چاندرایان ۳ هردو به حالت خواب وارد شدند؛ اما امید میرود که با طلوع بعدی خورشید، دوباره بیدار شوند.
ماموریت پیشگامانهی هند برای اکتشاف ماه به نام چاندرایان ۳ با ورود ماهنشین و ماهنورد به «حالت خواب» و آمادگی برای غروب آفتاب و از راهرسیدن شرایط یخبندان، رسما به پایان رسیده است. دما در شبانگاه قطب جنوب ماه آنقدر پایین میآید که میتواند قطعات الکترونیکی فضاپیماها را از بین ببرد. بااینحال، مهندسان سازمان پژوهشهای فضایی هند (ایسرو) اطمینان دارند که با طلوع خورشید در ماه تا دو هفتهی دیگر، ماهنورد بار دیگر راهاندازی خواهد شد.
فضاپیمای چاندرایان ۳ یکم شهریور به آرامی در نزدیکی قطب جنوب ماه فرود آمد و هند را به اولین کشوری تبدیل کرد که این منطقه از قمر زمین را کاوش میکند. با رسیدن ماهنشین هندی به مقصد، ماهنوردی ششچرخه به نام پراگیان با وزن فقط ۲۶ کیلوگرم از آن خارج و روی سطح قمری مستقر شد. این دو کاوشگر به انرژی خورشیدی متکی هستند و فقط یک روز قمری (تقریبا ۱۴ روز زمینی) فرصت داشتند تا وظایف خود را انجام دهند.
بهمحض فرود، چاندرایان ۳ به سرعت شروع به ارائهی دادههای علمی جدید از ابزارهای متعدد خود کرد؛ ازجمله دستگاههایی در ماهنشین به نام ChaSTE که دمای خاک ماه را در زیر سطح اندازه گرفت و ILSA که فعالیت لرزهای ماه را ثبت کرد.
ایسرو دوشنبه در توییتی اعلام کرد که ماهنشین ماموریت با نام ویکرام، دومین فرود نرم را با آزمایش «برخاست» روی ماه انجام داده است. مهندسان روی زمین به ماهنشین فرمان دادند تا موتورهایش را روشن کند، تا ارتفاع ۴۰ سانتیمتر برخیزد، ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر به اطراف حرکت کند و سپس دوباره به آرامی فرود بیاید.
ویدئویی از آزمایش برخاست ماهنشین نشان میدهد که رد چرخهای بهجامانده از ماهنورد به سرعت با گردوخاک برخاسته دراثر روشنسازی موتورها پوشیده میشود. پس از آنکه ویکرام به زمین بازگشت، موتورهایش را خاموش کرد و موجب شد تا گردوخاک برخاسته از ماه روی سطح بنشیند.
بهگفتهی ایسرو، آزمایش برخاست، افراد تیم را برای ماموریتهای بازگشت نمونه و ارسال فضانورد در آینده هیجانزده کرد. هردو این ماموریتها نهتنها به فرود نرم، بلکه به برخاست از روی سطح ماه برای بازگشت به زمین نیز نیاز دارند. ماهنشین پس از برخاست موفق، سطح شیبدار خود را دوباره برای ماهنورد مستقر و محمولههای علمیاش را برای اندازهگیریهای بیشتر در مکان تازه راهاندازی کرد.
دوم سپتامبر، ایسرو اعلام کرد که ماهنورد پراگیان صد متر از سطح ماه را پیموده است و برای اجتناب از مواجهه با یک دهانه، باید مسیر خود را تنظیم کند. تنها ۸ ساعت بعد اعلام شد که ماموریت چاندرایان ۳ تکمیل شده است و فضاپیماها پیش از غروب خورشید به حالت خواب وارد میشوند.
انتظار میرود با فرارسیدن شبانگاه ماه، دما تا منفی ۲۳۸ درجهی سانتیگراد کاهش یابد. محمولههای علمی اکنون خاموش و تمام دادهها ازطریق ماهنشین به زمین ارسال شدهاند. پنل خورشیدی ماهنشین در بهترین موقعیت قرار گرفته است تا با طلوع بعدی خورشید در ۲۲ سپتامبر (۳۱ شهریور)، شروع به تولید برق کند.
ایسرو در توییتی گفت: «امیدوار است که فضاپیما برای انجام مجموعهای دیگر از وظایف دوباره بیدار شود. درغیر این صورت، برای همیشه بهعنوان سفیر قمری هند در آنجا آرام خواهد گرفت.»
روز دوشنبه ایسرو اعلام کرد که ماهنشین نیز که تقریبا صد متر از ماهنشین غیرفعال فاصله دارد، وارد حالت خواب شده و تمام عملیاتهای قمری را متوقف کرده است. هردو کاوشگر بهگونهای طراحی شدهاند که بهمحض دردسترس بودن نور خورشید، آن را جمعآوری کنند، راهاندازی شوند و ارتباط با زمین را از سر بگیرند؛ البته به شرطی که سختافزار آنها درطول شبانگاه ماه آسیبی نبیند.
هرچند ماموریت چاندرایان ۳ قرار بود بهطور رسمی فقط یک روز قمری بهطول بینجامد، این خوشبینی وجود دارد که فضاپیماها بتوانند دوباره بیدار شوند. شری سریکانت، مدیر عملیات ماموریت میگوید مهندسان اطمینان دارند که ماهنشین و ماهنورد پس از شبانگاه قمری بیدار خواهند شد. «اگر این اتفاق رخ دهد، یک پاداش خواهیم داشت و درصورتی که نتوانیم به این هدف دست یابیم، ماموریت همچنان موفقیتآمیز خواهد بود.»