دانشمندان علوم اعصاب مدارهایی را در مغز شناسایی کردهاند که باعث میشود پستانداران در مواجهه با سرما بیشتر بهدنبال غذا باشند.
پستانداران وقتی در سرما قرار میگیرند انرژی بیشتری میسوزانند تا دمای بدن خود را حفظ کنند. این افزایش مصرف انرژی ناشی از سرما باعث افزایش اشتها و جستجوی غذا میشود. اما مکانیسم پشت این فرایند تا به حال مشخص نبود. حالا دانشمندان تودهای از نورونها را شناسایی کردهاند که بهعنوان «کلید» این رفتار در موشها عمل میکند.
قرارگیری در معرض سرما باعث میشود بدن انرژی بیشتری بسوزاند. به همین دلیل، غوطهوری در آب سرد یا دیگر گونههای «سرما درمانی» روشهایی هستند که برای کاهش وزن و بهبود سلامت متابولیسم استفاده میشوند. یکی از مشکلات این روشها این است که سرما اشتها را نیز افزایش میدهد. در نتیجه اثر کاهش وزن میتواند با مصرف غذای بیشتر خنثی شود.
دانشمندان مشاهده کردهاند که پس از شروع کاهش دما، موشها بعد از گذشت شش ساعت رفتار غذاجویانه خود را افزایش دادند. این یعنیاین تغییر در اشتها تنها بهدلیل کاهش دما نیست.
با روشهای پاکسازی کامل بافت مغز و ذرهبینی صفحات نوری، پژوهشگران فعالیت نورنها را در شرایط سرد و گرم مقایسه کردند. با این که در سرما فعالیت نورونها در اکثر نواحی مغز کمتر بود، بخشهایی از ناحیه تالاموس فعالیت بیشتری داشت.
آنها در نهایت به ناحیهای بهنام هسته خنجری در تالاموس میانی رسیدند. دقیقاً پیش از این که موشها شروع به یافتن غذا کنند، فعالیت این ناحیه افزایش مییافت. فعالیت موشها حتی با کاهش غذای در دسترس بیشتر نیز میشد. این نشان میدهد که این سیگنال به کاهش انرژی ناشی از سرما واکنش نشان میدهد، نه خود سرما.
وقتی پژوهشگران این نورونها را بهصورت مصنوعی فعال کردند، رفتار غذاجویانه موشها، و نه هیچ رفتار دیگری در آنها، افزایش یافت. همچنین با کاهش مصنوعی فعالیت این نورونها، این رفتار نیز در موشها کمرنگتر شد. این آثار تنها در شرایط سرد مشاهده شدند. این یعنی سرما سیگنالهایی مجزا اما لازم برای افزایش اشتها فراهم میکنند.
دانشمندان همچنین نشان دادند که نورونهای هسته خنجری با هسته اکومبِنس ارتباط دارند. این ناحیه بهعلت نقش خود در تولید سیگنالهای پاداش و بیزاری برای کنترل رفتار، از جمله رفتار تغذیهای، شناخته میشود.
دانشمندان امیدوارند که این نتایج کاربردهایی بالینی داشته باشند. این پتانسیل وجود دارد که با مسدود کردن مکانیسم افزایش اشتها در شرایط سرد بتوان کارایی روشهای سرما درمانی را افزایش داد. به این ترتیب میتوان راهی مطمئنتر برای کاهش و کنترل وزن داشت.